ISLAM VJERA

ČISTOĆA JE DIO IMANA

Svaki islamski propis ima jasnu poruku i opravdanje, pa je tako i pitanju čistoće u islamu dato posebno mjesto. Kada se, s islamskog stanovišta, govori o čistoći, misli se na unutrašnju ili vanjsku čistoću. Unutrašnja čistoća odnosi se na čistoću duše od svih vrsta bolesti, kao što su: širk (pripisivanje druga Allahu, dž.š.), zavidnost, oholost, mržnja, prevara, škrtost, kukavičluk i slično. Takva duša je: iskrena, dobroćudna, skromna i stalno stremi dobru. Vanjska čistoća odnosi se na čistoću od: krvi, lešine, mokraće, nečiste vode, nečisti svake vrste i slično. To se postiže gusulom (kupanjem), abdestom i tejemumom i – održavanjem čistoće životnog prostora.
Allah, dž.š., kaže:

“...إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ”

“...Zaista Allah voli one koji se kaju i voli one koji se mnogo čiste!” (El-Bekare: 222)
Iz citiranog ajeta vidljivo je da musliman kajanjem (tevbom) treba da se čisti od grijeha, ružnih misli i zlih namjera, a sve to treba biti krunisano čišćenjem vodom. Takvo čišćenje (vodom) s vjernika odstranjuje fizičku nečistoću i priprema ga za izvršenje islamskih obaveza, kao što su namaz i učenje Kur’ana. U tim prilikama vjernik mora biti čist od velike i male nečistoće. Prema tome, održavanje unutrašnje i vanjske čistoće čin je pobožnosti i Allah, dž.š., voli takve vjernike.
Allah, dž.š., na drugom mjestu kaže:

“يٰأَيُّهَا ٱلْمُدَّثّرُ”(1) “قُمْ فَأَنذِرْ”(2) “وَرَبَّكَ فَكَبّرْ”(3) “وَثِيَابَكَ فَطَهّرْ”(4)

“O ti, pokriveni!”(1) “Ustani i opominji!”(2) “I Gospodara svoga veličaj!”(3) “I odjeću svoju očisti!”(4) (El-Muddesir: 1-4)

Islam je vjera fitre

Islam, kao čista i neiskrivljena vjera, naređuje čovjeku čistoću i čuvanje zdravlja. Zato je osnovni preduslov za obavljanje namaza upravo čistoća tijela, odijela i mjesta za klanjanje. Islam naređuje potpuno čišćenje (gusul – kupanje) u određenim prilikama, kao što su: kupanje od džunupluka, hajza i nifasa. Za džumu i bajrame kupanje je sunnet a, po nekim alimima, i vadžib.
Poslanik, s.a.v.s., u hadisu koji bilježi imam Ahmed kaže:

عَنْ ثَوْبَانَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ قَالَ: “لاَ يُحَافِظُ عَلىَ الطُُّهُورِ إِلاَّ مُؤْمِنٌ.”

Prenosi Sevban, r.a., da je Poslanik, s.a.v.s., rekao: "Čistoću ne čuva osim mu’min!”  Islam je vjera fitre (onoga što je prirodno, dobro i normalno) i islam nās, pripadnike ummeta, podučava, šta je to prirodno kada su u pitanju djela koju u direktnoj vezi sa čistoćomu, pa u hadisu koji bilježi imam Ibn Madždže, stoji:

عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ قَالَ: “عَشْرٌ مِنَ الْفِطْرَةِ: قَصُّ الشَّارِبِ وَإِعْفَاءُ اللِّحْيَةِ وَالسِّوَاكُ وَالْاِسْتِنْشَاقُ بِالْمَاءِ وَقَصُّ الْأَظْفَارِ وَغَسْلُ الْبَرَاجِمِ وَنَتْفُ الْإِبْطِ وَحَلْقُ الْعَانَةِ وَانْتِقَاصُ الْمَاءِ يَعْنِي الْاِسْتِنْجَاءُ وَالْمَضْمَضُ”

Prenosi Aiša, r.a., da je Poslanik, s.a.v.s., rekao: “Desetero je prirodno - fitra: podrezivanje brkova, puštanje brade, čišćenje zuba misvakom, ispiranje nosa, obrezivanje nokata, pranje zglobova, odstranjivanje dlaka ispod pazuha, odstranjivanje dlaka između nogu, pranje iza obavljene nužde i ispiranje usta.” (Ibn Madždže)

Vjernici treba da se natječu u čistoći

Zbog brige prema okolini islam, u određenim prilikama, zabranjuje jelo čiji miris ili zadah iz usta onoga ko ga je konzumirao može uznemiriti druge ljude. Tako je zabranio jedenje bijelog i crvenog luka, kada idemo u džamiju, kako ne bismo uznemirili prisutne džematlije. I to spada u oblike čuvanja čistoće muslimana i pažnje prema svima s kojima se mu’min nađe u kontaktu. Na taj način islam se bavi vanjskom i unutrašnjom čistoćom. Kaže Muhammed, s.a.v.s., u hadisu koji bilježi imam Muslim:

عَنْ أَبِي مَالِكِ الْأَشْعَرِي رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ قَالَ: “الطُّهُورُ شَطْرُ الْإِيمَانِ...”

Prenosi Ebu Malik El-Eš’ari, r.a., da je Poslanik, s.a.v.s., rekao: “Čistoća je dio imana...” Vjernici zbog toga treba da se natječu u čistoći i u tom pogledu treba da budu uzori u svojim životnim sredinama. Musliman treba da svojim ponašanjem plijeni i sve što je u vezi s njim treba da bude čisto i uredno. Naši dobri Bošnjaci su posebno vodili brigu o čistoći, tako da su njihova tijela, odjeća, kuće, avlije i putevi blistali od čistoće. Njima nisu bili potrebni zakoni koji bi ih prisilili na održavanje čistoće javnih površina, već ih je islam tome podučio i učinio ih pretečama u ekologiji i higijeni uopće. Žalosno je da se sve to polahko gubi iz života modernih Bošnjaka...

Naše dobre majke i nene nisu imale savremena sredstva za higijenu, ali su njihove kuće, haljine i sve drugo bili mnogo čistiji od naših kuća i avlija danas. One nisu imale mašine za pranje i sušenje veša, nisu imale omekšivače i moderne deterdžente, već su haljine otkuhavale u loncima sa lugom, ali je opet sve blistalo. Njihove kuće nikada nisu ostajale nepometene, a nisu imale usisivače, one nisu imale neoprano suđe, a nisu imale mašine za pranje suđa, njihovi kućni pragovi bili su čistiji od stolova na kojima neke moderne Bošnjakinje postavljaju obroke, a štale su, u to vrijeme, bile čistije od kuća nekih današnjih modernih Bošnjakinja koje to više nisu u stanju činiti, već za to angažuju druge osobe, da ih povremeno prečiste i namirišu raznim mirisima i osvježivačima prostora...

Nečista mjesta staništa su džina i šejtana

Stasava nova generacija Bošnjaka koja misli da su moderne mašine, deterdženti, skupocjeni mirisi i šminka kompenzacija za čistoću koja sve više izmiče. Današnje kuće i stanovi idelana su mjesta za džinske zajednice, gdje iza trosjeda, uglova, ormara, regala ili sudopera, u kojima je neoprano suđe, mogu komotno da uživaju – prateći s ukućanima razvratne programe koje nude brojne tv-stanice. Zato ne čudi da su sve češće pojave oboljenja koje uzrokuju džini. U većini slučajeva, ne radi se o podmetanju sihra, već su domaćice, zapustivši svoju kuću ili stan, dobile džine kao podstanare, pa ih oni uznemiravaju i napadaju.

Čistoća zuba

Islam posebnu pažnju pridaje čistoći zuba. To potvrđuje slijedeća predaja:

عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ قَالَ: “إِنَّ أَفْوَاهَكُمْ طُرُقٌ لِلْقُرْآنِ فَطَيِّبُوهَا بِالسِّوَاكِ”

Prenosi Alija ibn Ebi Talib, r.a., da je Poslanik, s.a.v.s., rekao: “Vaša usta su putevi Kur’ana, pa ih uljepšajte misvakom!” (Ibn Madždže)
Uistinu, ako imamo na umu da iz naših usta izlaze riječi zahvale i slave Allahu, dž.š., te da iz njih izlazi najbolji i najispravniji govor, a to je Kur’an, koji je uputa čovječanstvu, onda bi trebalo da se trudimo da u svakoj situaciji naša usta budu čista.

Voditi računa o vanjskom izgledu

Svaki musliman mora voditi računa o svome vanjskom izgledu. Imam Malik u Muvettau bilježi slijedeći hadis: Prenosi Džabir ibn Abdullah, r.a.: “Kada je Poslanik, s.a.v.s., ušao u džamiju, uđe čovjek raščupane kose i brade, pa mu Poslanik, s.a.v.s., rukom pokaza da izađe, kao da mu je želio reći da uredi kosu i bradu. Čovjek posluša, pa kada se vrati, reče Poslanik, s.a.v.s.: “Ovako je bolje nego da neko od vas dođe s raščupanom kosom, kao šejtan!” (Buharija)
Kaže Poslanik, s.a.v.s., u hadisu koji bilježi imam Ibn Madždže:

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ قَالَ: “الْإِيمَانُ بِضْعٌ وَسِتُّونَ شُعْبَةً، أَفْضَلُهَا قَوْلُ: “لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ، وَأَدْنَاهَا إِمَاطَةُ الْأَذَى عَنِ الطَّرِيقِ، وَالْحَيَاءُ شُعْبَةٌ مِنَ الْإِيمَانِ.”

Prenosi Ebu Hurejre, r.a., da je Poslanik, s.a.v.s., rekao: “Iman se sastoji od šezdeset ogranaka; najviši su riječi: “Nema drugog boga mimo Allaha!”, najniži sklanjanje prepreke sa puta, a stid je dio imana!”
Zato, gdje god bili, uklonimo ono što smeta, jer ćemo na taj način posvjedočiti naš iman. Budimo među onima koji imaju stida i koje to svojstvo krasi! Braćo i sestre, budimo među onima koji su čisti i čuvajmo čistoću i urednost naše okoline jer je to praksa Muhammeda, s.a.v.s., i naših dobrih predaka!

Gospodaru, učvrsti nas na putu islama, ne iskušavaj nas onim što nećemo moći podnijeti, učini da budemo među onima koji su čisti, uputi našu djecu i naše potomke da budu časni pripadnici ummeta! Budi milostiv prema nama na Sudnjem danu i počasti nas da u Džennetu budemo u društvu poslanika, šehida i dobrih ljudi!