Mezhebi u islamu
Mezheb je put ili pravac kojim je neki mudžtehid* rješavao pitanja iz fikha* koristeći se prije svega Kur'anom, sunnetom, idžmom* i kijasom*. Danas kod sunnijskih muslimana postoje četiri raširena i priznata mehzeba koji su nazvani po istaknutim pravnicima koji su činili idždihad*, naučnom metodologiom rješavali pravna pitanja i kao takvi stekli sljedbenike koji su slijedili i širili njihovo učenje.
- Hanefiski mehzeb dobio je ime po imamu Ebu-Hanifi. Rodio se u Kufi 80-te godine, a umro u Bagdadu 150-te godine po Hidzri. Ovaj mehzeb je proširen u Bosni i uopšte na Balkanu, zatim Turskoj, Afganistanu, Pakistanu i kod muslimana nekadašnjih ruskih republika, a ima ga i u arapskom svijetu u područiju Šama.
- Malikijski mehzeb dobio je ime po imamu Maliku. Rodio se u Medini 93-te, a umro 179-te godine po Hidžri. Ovaj mehzeb je dosta proširen u afričkim zemljama.
- Šafiski mehzeb dobio je ime po imamu Safiji. Rođen je u Gazzi (Palestina) 150-te, a umro u Misiru (Egiptu) 204-te godine po Hidžri. Ovaj je mehzeb veoma proširen u arapskom svijetu.
- Hanbeliski mehzeb dobio je ime po imamu Ahmedu ibn Hanbelu. Rođen je u Bagdadu 164-te, a umro 241-te godine po Hidzri. Ovaj mehzeb je raširen u Saudijskoj Arabiji i još nekim arapskim zemljama.
Ova četiri mehzeba, islamske pravne škole, su priznate među ulemom i utemeljena na islamskim principima i izvorima. Oni koriste naučnu meodologiju dokazivanja i crpe dokaze iz Kur'ana i sunneta kao dva glavna izvora šerijata.
Razlozi koji su doveli do pojedinih razilaženja medu ulemom su objektivne prirode. Oni su jezičke prirode ili su rezultat razilaženja oko hadisa i pravne metodologije. Razlike utemeljene na valjanim dokazima i naučnoj metodologiji ne smiju smetati muslimanima, nego treba biti potsticaj svima nama da još više proučavamo našu vjeru islam i upoznajemo se sa njenim vrijednostima.
*fikh - nauka koja izučava islamsko zakonodanstvo
*mudžtehid - je islamski učenjak koji je u stanju da sam, ne povodeći se za drugim, dođe do šerijatske odredbe, i to proučavanjem glavnih i sporednih izvora fikha
*idžma - je jednoglasno rješavanje (koncenzus) nekog šerijatskog pitanja, od cjelokupne uleme jednog vremena
*kijas - je donošenje neke šerijatske odredbe putem analogije na temelju šerijatskog rješenja spomenutog u Kur'anu ili sunnetu, o nekom drugom pitanju, a koje ima nešto zajedničko sa pitanjem o kojem se donosi novo rješenje