Tefsir
Tefsir od arapske riječi fesrun - rastumačiti, objasniti, je nauka koja se bavi tumačenjem Kur'ana.
Kao i svaka druga nauka, tefsir je imao svoj razvojni put. U prvim danima islama Muhamed a.s. je bio jedini tumač Kur'ana. Poslije njegove smrti Kur'an su tumačili njegovi drugovi - ashabi. Medžu njima su, kao mufessiri, najistaknutiji bili halife iz grupe hulefai-rašidina, zatim Abdullah ibni Mes'ud, Ubej ibni Ka'b, Zejd ibni Sabit, Ebu Musa el-Es'ari, Zubejr ibni Avvam i Abdullah ibni Abbas koji je, prema tradiciji, najzaslužniji da nosi časno ime mufessira. Muhamed a.s. je često Abdullaha ibni Abbasa nazivao i "terdžumanom" - tumačem Kur'ana, a više puta se obraćao Allahu dž.š. riječima: "Bože, osposobi ga u poznavanju vjere i poduči ga tumačenju Kur'ana."
Druga generacija poslije Muhameda a.s. poznata je u islamskoj terminologiji pod imenom " tabiuni". U njihovom vremenu formirane su tri tefsirske škole: Mekkanska, Medinska i Iračka, a najpoznatiji predstavnici ovih škola bili su: Mudžahid, Ata' ibni ebi Rebbah, Ikrime, Sei'd ibni Dzuberjr i Tavus učenici Abdullah ibni Abbasa, zatim Zejd ibni Eslem, predstavnik Mediske tefsirske škole i mnogi drugi u Mekki, Medini i Bagdadu.
Treća generacija posle Muhameda a.s. "tabiu tabiini" je generacija koja je sakupila građu iz tefsira i napisala prve tefsirske zbirke koje su kasnije bile izvor Ibni Dzeriru et-Taberiji i drugima koji su poslije njega došle. U ovom trećem razdoblju razvoja tefsira najpoznatiji mufessiri bili su: Sufjan ibni Ajjine, Veki' ibni Dzerah, Su'aba ibni Hadzadz, Jezid ibni Harun, Abdi ibni Hamid i drugi. Građa koju su sakupili odnosila se, uglavnom, na hadise u kojima je Muhamed a.s. objasnio neke šerijatske propise, derogirane i derogirajuće ajete i uzroke objave pojedinih Kur'anskih ajeta.
Poslije treće generacije tefsir se, uglavnom, razvijao u tri pravca:
-
tradicionalno tumačenje (et-tefsiru bil-me'suri) koje se oslanja na tumačenje Muhameda a.s. i njegovih drugova ashaba
-
racionalno tumačenje (et-tefsiru birre'ji) koje se oslanja na razum i u kome se susrećemo sa raznim metodama i međusobno opresnim mišljenjima
-
naučno tumačenje (et-tefsiru bil-'ilmi) koje za podlogu u tumačenju Kur'ana uzima naučna dostignuća.
Tefsir nekoliko Kur'anskih sura:
sura 1
sura 93
sura 94
sura 95
sura 96
-
Navigation